تبیین نظام روایات توحیدی اهل بیت(ع)

نویسنده

مصطفی آذرخشی استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه شهید بهشتی

چکیده مقاله:

تعالیم اهل بیت علیهم السّلام در بحث توحید، مجموعه ای منسجم، با اوصافی خاصّ است. در این نظام، هر یک از اجزاء، ارتباط وثیقی با یکدیگر دارند و ویژگی هایی مانند هماهنگی معنایی و عدم تعارض، وحدت موضوعی، تشابه ساختار بیانی، تکرار مفاهیم هم مضمون و تلازم موضوعات مطروحه،به مثابه ارکان تشکیل دهندۀ نظام تعالیم اهل بیت علیهم السلام در مبحث توحید به شمار می روند. همچنین در بحث تلازم موضوعات مطروحه، میان موضوعاتی مانند قابل توهّم نبودن خداوند، نفی مشابهت خداوند با مخلوقات،نفی جسم انگاری خداوند،تباین ذاتی خداوند و مخلوقات،ازلی بودن خداوند،مرکّب نبودن ذات باری تعالی و محدود نبودن خداوند، تلازم و ارتباط تامّ وجود دارد.در پرتو این طرز تلقّی از ارکان تشکیل دهندۀ نظام تعالیم اهل بیت(ع)در مبحث توحید و ارتباطات شبکه ای موجود میان موضوعات طرح شده در حوزۀ مباحث توحیدی، می توان به انسجام و هماهنگی کامل عناصر نظام تعالیم اهل بیت علیهم السلام در بحث توحید و فهم دسته ای از متشابهات اعتقادی وقوف یافت؛ ضمن آنکه آگاهی از اصل وجود چنین نظام یکپارچه ای در روایات پرشمار اهل بیت (ع) و اعتقاد به همبستگی درون شبکه ای آنها با یکدیگر،خود معیار و ملاکی روشنگر برای ارزیابی آراء و نظرات گوناگون در این زمینه به شمار می رود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

ثبت نام

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ارزیابی تبیین عرفا از ضرورت خلافت الاهی بر اساس روایات اهل بیت (ع)

کی از مباحث مهمی که در بحث خلافت الاهی انسان، در متون دینی مطرح شده است، ضرورت وجود خلیفه در عالم است. در هستی‌شناسی عرفانی، به تبع متون دینی، به تبیین ضرورت وجود خلیفه، که همان انسان کامل است، پرداخته شده است. علاوه بر عرفان اسلامی، در علوم مختلف اسلامی، همچون کلام و فلسفه نیز در این باره مباحث مختلفی مطرح شده است و هر کدام از زوایای فکری خاص خود و با توجه به مبانی مخصوص آن علم، به این بحث پرد...

متن کامل

شکوفایی معرفت توحیدی عالم ذر در دنیا بر اساس روایات

معرفت ما به خداوند متعال، ریشه در عوالم قبل از این دنیا دارد و آیات و روایات از معرفتی شهودی صحبت می‌کنند که ما در عالم ذر نسبت به خدا پیدا کردیم. چنین معرفتی در ما تثبیت شده است و با آن معرفت تثبیت‌شده، پا به دنیا گذاشتیم، اما نکتۀ مهم در ارتباط با معرفت توحیدی عالم ذر، فراموشی چنین حادثه‌ای از سوی انسان‌ها است. این معرفت فطری در حالت اضطرار، هنگام شداید و مواجهه با مرگ، ظهور می‌یابد. این مع...

متن کامل

معرفت بین الحدّین در روایات اهل بیت

Arouse people's attention towards the God, is the most central issue in the teachings of the Holy Quran and the Prophet’s household (pbut). In many of Qur’anic verses and the Imams (pbut) rewayats (sayings), belief in the being of God and his surrounding of all of the universe has been stated; This has been mentioned in a way that this fundamental belief is the base of all religious...

متن کامل

معنای «ارجاء» در روایات اهل بیت(ع)

در جامعۀ مسلمانان سدۀ اول و دوم، اندیشۀ «ارجاء» در دو مرحلۀ سیاسی و کلامی ظهور و بروز یافت که در هر دو مرحله، تأخیر و وانهادن امری به روز قیامت و یا واگذاری امری به خداوند نهفته است. واژه «مرجئه» در روایات منسوب به پیامبر(ص) و امیرالمؤمنین7(ع)نیز به‌کار رفته است که با حذف روایات ضعیف، می‌توان ادعا کرد که در کلام آن دو بزرگوار این واژه اغلب در معنای «اهل سنت و جماعت» یا «اصحاب حدیث»؛ و در معنایی...

متن کامل

نقد شبهه رؤیت الهی در روایات توحیدی امام رضا(ع)

از جمله مباحث چالش برانگیز در حوزه خداشناسی مسئله رؤیت الهی است. از یک سو عادت و انس انسان به باور به وجود هر چیز در پی رؤیت آن، درخواست پیوسته رؤیت الهی را سبب شده است و از سوی دیگر، متون دینی بر استحاله این امر تاکید می‌کنند. شیوع روایات ناسره مبنی بر رؤیت خداوند توسط پیامبر(ص) در شب معراج یا رؤیت الهی توسط مؤمنان در روز قیامت، میان منابع روایی اهل سنت، زمینه باور به رؤیت را در میا...

متن کامل